بررسی نظام های بهره برداری و نقش آنها در توسعه کشاورزی مطالعه موردی: دهستان سیب و سوران در استان سیستان و بلوچستان

نظام های بهره برداری کشاورزی، از دیر باز نقش مهم و بسزایی در توسعه کشاورزی داشته و همواره به عنوان یکی از مسائل بنیادی کشاورزی ایران در جهت بکارگیری صحیح منابع آبی و خاک به شمار آمده است، تا میزان تولید، تخصیص و استفاده از فنون کشاورزی و تجهیز امور زیربنایی، بکارگیری ماشین آلات و استفاده بهینه از منابع با بازدهی مناسب داشته باشند. به همین منظور در این پژوهش انواع نظام های بهره برداری کشاورزی در دهستان سیب و سوران و نقشی که در توسعه کشاورزی منطقه دارند مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی و پژوهش های میدانی انجام یافته است. جامعه آماری شامل سرپرستان خانوارهای کشاورز روستاهای دهستان سیب وسوران شهرستان سیب وسوران استان سیستان وبلوچستان است. براساس فرمول کوکران، حجم نمونه 258 بهره بردار از 16 روستای نمون? دهستان برآورد شده است. نتایج آزمون همبستگی کرسکال والیس نشان می دهد که بین نظام های بهره برداری و توسعه کشاورزی رابطه معناداری وجود دارد. از بین نظام های بهره برداری موجود در منطقه، نظام خرده سرمایه داری، از نظر توسعه کشاورزی موفق تر و در رتبه اول قرار دارد و نظام های مشاع و خانوادگی به ترتیب در رتبه های دوم و سوم هستند. به علت وجود برخی مشکلات در نظام خرده سرمایه داری، نظام بهره برداری سهامی زراعی و شرکت های تعاونی کشاورزی مناسبترین نظام برای منطقه پیشنهاد شده است.